Hogere rente: ramp of zegen?
Geplaatst op: 23-04-2021, 10:20:56
Wat je normaal vindt, hangt af van je referentiekader. We kochten in 1990 ons eerste huis. Voor de hypotheek moesten we 9,1 procent aftikken. We kozen voor één jaar vaste rente, want hij was zo hoog dat hij wel weer zou gaan dalen. Hij steeg door naar 10,1 procent. Dat getal zit sindsdien als een soort anker in mijn hoofd. Ik toets nog steeds de rente die ik nu betaal aan dit mentale anker.
Nu, ruim dertig jaar later, leven we in een wereld van negatieve rentes. Voor overheden is het hebben van schuld een verdienmodel geworden. De oorzaken van de extreme rentedaling zijn verre van positief. Bedrijven investeren weinig, de productiviteit stijgt nauwelijks, door de globalisering staan de lonen en dus ook de inflatie onder druk. Voeg daarbij dat de centrale banken er alles aan doen om de inflatie omhoog te krijgen en om die reden obligaties opkopen, dan is duidelijk waarom de rente zo laag is.
Ongelijkheid groter
Die lage rente is dus geen teken van kracht. Integendeel, het is juist een signaal dat de Westerse economieën te veel sparen en te weinig investeren. De lonen staan structureel onder druk, waardoor de koopkracht niet stijgt. Bovendien heeft de lage rente ook onbedoelde neveneffecten. De beurzen worden kunstmatig opgepompt, terwijl de huizenmarkt uit zijn voegen barst. Wie een huis of aandelen heeft, wordt steeds rijker, maar mensen zonder huis of vermogen leveren in. De ongelijkheid wordt groter.
In dit beeld kwam begin dit jaar verandering. Het woord ‘rentestijging’ viel. Vooral in de VS loopt de rente op. Daar steeg de lange rente met ruim 1 procentpunt. In ons land gingen we van -0,6 procent naar -0,2 procent voor de tienjarige staatslening. De financiële marken begonnen te bibberen. Zouden we uit het renteparadijs worden gestuurd?
Trendbreuk?
Ik ben bang dat het nog niet zover is. Waarom steeg de rente? In de eerste plaats omdat we hopen dat aan de pandemie een einde komt. Met horten en stoten slagen we erin om de vaccinaties uit te voeren. Tot mijn verbazing kreeg ik drie weken geleden mijn eerste prikje. De exit is onderweg. De hoop op herstel duwt de rente een beetje omhoog. Verder mist het Amerikaanse herstelpakket zijn effecten niet. De Amerikaanse overheid probeert met duizenden miljarden steun de economie vooruit te krijgen. Dat geld moet men deels lenen. Dat drijft de rente op.
Maar is er nu sprake van een trendbreuk? Ik hoop van wel, maar vrees van niet. We zien nu een stabilisatie, of op zijn best een kleine kentering. Maar de werkelijke oorzaak achter de lage rente is nog springlevend: de productiefactor arbeid heeft geen enkele macht. De arbeidsmarkt is nog steeds heel ruim. De lonen stijgen nauwelijks. Omdat arbeidskosten nog steeds 80 procent van alle kosten zijn, hoeven we geen echte sprong in de inflatie en dus de rente te verwachten.
Ik heb sinds 1 april een nieuw anker. Mijn hypotheekrente staat voor 20 jaar op 1,9 procent. Hoef ik daar niet meer over na te denken.
Bron: blog van Jaap Koelewijn van 22 april 2021 op www.executivefinance.nl